جوشکاری تیگ، که به عنوان جوشکاری آرگون نیز شناخته می‌شود، یکی از روش‌های پیشرفته جوشکاری است که در صنایع مختلف به کار می‌رود. این روش به دلیل دقت بالا و کیفیت جوش عالی، محبوبیت زیادی یافته است. در این مقاله سپهر جوش به بررسی جزئیات جوشکاری تیگ یا آرگون، کاربردها، مزایا و معایب آن می‌پردازد.

جوشکاری تیگ یا جوش آرگون چیست؟ بررسی کاربرد آن

برای اتصال قطعات فلزی مختلف از فرایندی به نام جوشکاری بهره‌برداری می‌شود. این عملیات یکی از مهم‌ترین مراحل در فلزکاری است و عدم انجام آن می‌تواند تولید محصولات فلزی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. جوشکاری به روش‌های متنوعی صورت می‌گیرد و قابلیت اتصال قطعات فلزی با جنس‌های مختلف را دارد.

یکی از این روش‌های حیاتی، جوشکاری تیگ یا TIG (گاز بی‌اثر تنگستن) است. این نوع جوشکاری که به نام جوشکاری آرگون نیز شناخته می‌شود، یکی از پرکاربردترین روش‌هاست که با استفاده از گاز محافظ انجام می‌شود.

تاریخچه جوشکاری تیگ یا جوش آرگون

جوشکاری تیگ یا جوش آرگون، مانند سایر روش‌های جوشکاری، تاریخچه‌ای جالب و متنوع دارد. آغاز این روش به دهه ۴۰ میلادی برمی‌گردد، زمانی که فردی به نام “راسل مردیت” آن را معرفی کرد. این نوآوری به دلیل کمبود روش‌های مؤثر برای جوشکاری آلومینیوم در آن زمان به وجود آمد.

این روش به سرعت توجه صنایع مختلف را جلب کرد و به همین دلیل، در همان سال‌ها حق ثبت اختراع آن توسط شرکت LINDE از اتحادیه کاربید خریداری شد. در سال‌های بعد، شرکت‌ها و مؤسسات تولیدی متعددی از این تکنیک برای ساخت مشعل‌ها و قطعات هواپیما بهره گرفتند. جوشکاری تیگ در طول قرن بیستم به سرعت رشد کرد و ابداعات قابل توجهی در این زمینه به وقوع پیوست.

امروزه، در قرن ۲۱، جوشکاری آرگون به یکی از روش‌های اصلی و حیاتی در صنایع تبدیل شده و در بزرگ‌ترین کارخانه‌ها و پروژه‌ها به کار گرفته می‌شود.

اصول کار جوشکاری تیگ چیست ؟

جوشکاری تیگ از یک الکترود تنگستنی و گاز آرگون برای ایجاد قوس الکتریکی استفاده می‌کند. این قوس باعث ذوب شدن فلزات می‌شود و جوش را تشکیل می‌دهد. یکی از ویژگی‌های بارز این روش، عدم استفاده از مواد پرکننده در بسیاری از موارد است که به کاهش آلودگی جوش کمک می‌کند.

مراحل انجام جوشکاری تیگ

1. آماده‌سازی سطح : سطح فلز باید تمیز و عاری از هر گونه آلودگی باشد.
2. تنظیم دستگاه : ولتاژ و جریان دستگاه باید به دقت تنظیم شود.
3. ایجاد قوس : الکترود تنگستنی به سطح فلز نزدیک می‌شود و قوس ایجاد می‌شود.
4. جوشکاری : حرکت الکترود و تغذیه فلز پرکننده (در صورت نیاز) انجام می‌شود.
5. خنک‌سازی : پس از اتمام جوش، جوش باید به آرامی خنک شود.

موارد استفاده جوشکاری آرگون

جوشکاری آرگون در اتصال لوله‌های تحت فشار کاربرد گسترده‌ای دارد. این روش به‌ویژه برای جوش دادن صفحات نازک و ظریف بسیار مناسب است. تنها جوشکاران متخصص و آموزش‌دیده قادر به استفاده از این تکنیک هستند، چرا که این حرفه نیازمند مهارت و تجربه بالایی است.

متداول‌ترین کاربردهای جوشکاری آرگون شامل جوشکاری مس و آلومینیوم می‌شود. همچنین، این روش در صنایع پتروشیمی، دریایی و ساخت تجهیزات نظامی به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کاربردهای جوشکاری تیگ

جوشکاری تیگ در صنایع مختلف کاربردهای زیادی دارد. از جمله:

صنایع خودروسازی : جوشکاری تیگ در ساخت و تعمیر قطعات خودرو به دلیل دقت و کیفیت جوش بالا بسیار استفاده می‌شود.

صنایع هوافضا : در صنایع هوافضا، جوشکاری تیگ به عنوان یکی از روش‌های اصلی جوشکاری در ساخت بدنه هواپیما و فضاپیماها به کار می‌رود.

صنایع دریایی : این روش برای جوشکاری سازه‌های دریایی و کشتی‌ها نیز مناسب است و به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، انتخاب مناسبی به شمار می‌آید.

صنایع الکترونیک : در ساخت قطعات الکترونیکی حساس، جوشکاری تیگ به دلیل دقت و عدم آلودگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مزایای جوشکاری تیگ

جوشکاری تیگ دارای مزایای متعددی است که آن را به یک روش محبوب تبدیل کرده است:

کیفیت جوش بالا : کیفیت جوش در جوشکاری تیگ به دلیل کنترل دقیق قوس و حرارت، بسیار بالا است.

دقت و کنترل : این روش به جوشکار اجازه می‌دهد تا به طور دقیق بر روی ناحیه جوش کار کند و از بروز مشکلات جلوگیری کند.

عدم آلودگی : به دلیل عدم نیاز به مواد پرکننده در بسیاری از موارد، آلودگی جوش به حداقل می‌رسد.

سازگاری با مواد مختلف : جوشکاری تیگ قابلیت جوشکاری بر روی مواد مختلف مانند آلومینیوم، فولاد ضد زنگ و تیتانیوم را دارد.

معایب جوشکاری تیگ

با وجود مزایای فراوان، جوشکاری تیگ معایبی نیز دارد که باید مورد توجه قرار گیرد:

زمان‌بر بودن : این روش به دلیل نیاز به دقت و کنترل بالا، معمولاً زمان‌بر است و ممکن است برای پروژه‌های بزرگ مناسب نباشد.

نیاز به مهارت بالا : جوشکاری تیگ به مهارت‌های ویژه‌ای نیاز دارد و جوشکار باید تجربه کافی داشته باشد.

هزینه بالا : هزینه تجهیزات و مواد اولیه برای جوشکاری تیگ نسبت به روش‌های دیگر بیشتر است.

مزایای جوشکاری آرگون نسبت به روش های دیگر چیست؟

جوشکاری آرگون (TIG) دارای مزایای متعددی نسبت به سایر روش‌های جوشکاری است که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

1. کیفیت جوش بالا : جوشکاری آرگون تولید جوش‌هایی با کیفیت بسیار بالا و بدون عیب می‌کند. این روش به کنترل دقیق دما و نفوذ عمق کمک می‌کند.

2. قابلیت جوشکاری مواد مختلف : این روش برای جوشکاری انواع فلزات از جمله آلومینیوم، مس، و فولاد مناسب است و می‌تواند مواد نازک را نیز به‌خوبی جوش دهد.

3. محافظت از جوش : استفاده از گاز بی‌اثر (آرگون) به جلوگیری از اکسیداسیون و آلودگی جوش کمک می‌کند، که این امر خصوصاً در جوشکاری فلزات حساس اهمیت دارد.

4. دقت و کنترل : جوشکاری آرگون امکان کنترل دقیق بر روی حوضچه جوش و حرارت را فراهم می‌کند، که منجر به جوش‌های تمیز و دقیق می‌شود.

5. کم‌صدا و بدون دود : این روش نسبت به برخی دیگر از روش‌های جوشکاری کم‌صدا و بدون دود است، که محیط کار را بهبود می‌بخشد.

6. تنوع در استفاده : جوشکاری آرگون قابلیت استفاده در پروژه‌های مختلف، از جمله صنایع پتروشیمی، دریایی و نظامی را دارد.

7. نیاز به تجهیزات کمتر : برخلاف برخی روش‌های دیگر که نیاز به تجهیزات پیچیده و گران‌قیمت دارند، جوشکاری آرگون می‌تواند با تجهیزات نسبتاً ساده‌تری انجام شود.

این مزایا باعث شده است که جوشکاری آرگون به یکی از روش‌های محبوب و پرکاربرد در صنایع مختلف تبدیل شود.

نکات ایمنی در جوشکاری تیگ

جوشکاری تیگ مانند سایر روش‌های جوشکاری نیاز به رعایت نکات ایمنی دارد:

استفاده از تجهیزات حفاظتی : شامل ماسک جوشکاری، عینک و دستکش و لباس مناسب.
تهویه مناسب : اطمینان از تهویه مناسب در محیط کار به دلیل گازهای منتشر شده.
آموزش و تجربه : جوشکار باید آموزش دیده و با تجربه باشد تا از بروز حوادث جلوگیری کند.

 

تجهیزات جوشکاری تیگ

تجهیزات جوشکاری تیگ شامل موارد زیر است:

منبع نیرو (Power Source) : برای ایجاد جریان و قوس الکتریکی در جوشکاری آرگون، استفاده از منبع نیرو ضروری است.

مشعل (تورچ) : مشعل یا تورچ جوشکاری، وظیفه نگهداری الکترود تنگستن و انتقال گاز محافظ به منطقه جوشکاری و حوضچه مذاب را بر عهده دارد. مشعل‌ها در انواع مختلفی وجود دارند که بسته به درجه و سایز الکترود، می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
برای خنک‌کردن مشعل، از دو روش خنک‌کاری با آب و هوا استفاده می‌شود. در شدت جریان‌های پایین، از هوا و در مواردی که دستگاه برای مدت طولانی و با شدت جریان بالا کار می‌کند، از آب برای خنک‌کردن استفاده می‌شود. قیمت دستگاه‌های جوش تیگ نیز بسته به نوع خنک‌کاری متفاوت است.

الکترود : الکترود تنگستن مورد استفاده در جوشکاری تیگ از نوع مصرف‌نشده است. این الکترودها معمولاً در قطرهای ۰.۲۵ تا ۶.۳۵ میلی‌متر و طول ۷۶ تا ۶۱۰ میلی‌متر موجود هستند. انواع مختلف الکترود تنگستن دارای ترکیب شیمیایی متفاوتی هستند که خواص آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

سیلندر گاز محافظ : گاز محافظ جوشکاری تیگ، معمولاً در کپسول‌هایی ذخیره می‌شود و از طریق نازل به سطح حوضچه جوش منتقل می‌گردد. برای تنظیم شدت گاز خروجی از رگلاتور و هدایت گاز از کپسول به مشعل، از بست و شلنگ استفاده می‌شود.

سیم جوش : انتخاب نوع سیم جوش یکی از فاکتورهای مهم در جوشکاری تیگ است. قوانین مشخصی از سوی AWS برای ترکیب شیمیایی، نحوه استفاده، مقدار و نوع جریان، قطر سیم جوش و دیگر موارد وجود دارد که به عنوان مرجع برای فعالان این حوزه محسوب می‌شود.

آینده جوشکاری تیگ

با پیشرفت تکنولوژی، انتظار می‌رود جوشکاری تیگ نیز بهبود یابد و کاربردهای بیشتری پیدا کند. استفاده از روبات‌ها و فناوری‌های هوش مصنوعی در جوشکاری تیگ می‌تواند به افزایش دقت و کاهش زمان جوشکاری کمک کند.

نتیجه‌گیری

جوشکاری تیگ یا جوش آرگون یک روش پیشرفته و کارآمد در صنعت جوشکاری است. با توجه به مزایا و کاربردهای فراوان آن، این روش به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها در جوشکاری فلزات حساس و دقیق شناخته می‌شود. رعایت نکات ایمنی و آموزش مناسب، کلید موفقیت در این زمینه است.

در نهایت، انتخاب روش جوشکاری مناسب بستگی به نوع پروژه و نیازهای خاص آن دارد. جوشکاری تیگ با توجه به دقت و کیفیت بالای آن، گزینه‌ای ایده‌آل برای بسیاری از صنایع به شمار می‌آید.

مطلب مرتبط : بهترین کابل برای جوشکاری چه ویژگی‌هایی دارد؟ نکات مهم در خرید کابل جوشکاری